بيان آيه ۳۸ و ۳۹... ص: ۱۴۷
لغت... ص: ۱۴۷
قرين: رفيق و همدم عدي بن زيد گويد:
عن المرء لا تسال و ابصر قرينه فان القرين بالمقارن يقتدي
يعني: از مرد مپرس و رفيقش را ببين زيرا هر كسي برفيق خود اقتدا ميكند.
اعراب... ص: ۱۴۷
الذين: ممكن است مرفوع يا منصوب باشد، چنان كه در آيه قبل گفتيم و ممكن است عطف بر «للكافرين» باشد. رئاء: مصدري است كه جانشين حال شده است يعني «مرائين» قرينا: تميز نسبت و مفسر است. «ذا»: در اين باره دو وجه محتمل است:
۱- محلا مرفوع است يعني: «ما الذي عليهم» ۲- محلي از اعراب ندارد چه با «ما» بمنزله اسم واحد است يعني «و اي شيء عليهم لو آمنوا»
مقصود... ص: ۱۴۷
اكنون در باره كساني كه بانفاق و ريا انفاق ميكنند و از ايمان بيبهرهاند، سخن گفته، ضمن عطف به سابق گويد:
الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ رِئاءَ النَّاسِ: آنهايي كه اموالشان را بمنظور ديدن مردم انفاق ميكنند.
وَ لا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ لا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ: و تصديق خداوند و روز واپسين كه موقع ثواب و عقاب است، نميكنند. بدين ترتيب، خداوند ميان مردمي كه بخل ميورزند و از انفاق مال خودداري ميكنند و آنهايي كه از روي ريا و تظاهر انفاق ميكنند، جمع كرده است.
وَ مَنْ يَكُنِ الشَّيْطانُ لَهُ قَرِيناً: كسي كه دوستش شيطان باشد و در دنيا امر او را ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن، ج۵،